Renta

Jeżeli poszkodowany w wyniku obrażeń doznanych w wypadku utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej lub zwiększyły się jego potrzeby albo zmniejszyły się widoki powodzenia na przyszłość, to może żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody, odpowiedniej renty.

Gdy powyższe przesłanki ustaną w terminie, który można określić, wówczas poszkodowanemu może być przyznana renta czasowa. W innych przypadkach renta może być ustalona na czas nieokreślony.

Celem przyznania renty jest wynagrodzenie szkody przyszłej.

Występują dwa rodzaje renty:

• renta z tytułu utraconych dochodów,
• renta z tytułu zwiększonych potrzeb.

Renta z tytułu utraconych dochodów

Utrata zdolności do pracy zarobkowej powoduje niemożność wykonywania pracy przez poszkodowanego, co ostatecznie prowadzi do utraty zarobku i wymaga rekompensaty.

Celem ustalenia wysokości szkody z tytułu utraty zdolności do pracy, niezbędne jest ustalenie wysokości przeciętnych zarobków, otrzymywanych przez poszkodowanego przed wypadkiem, i wysokości dochodów otrzymywanych po wypadku.

Jeżeli poszkodowany utracił częściową zdolność do pracy i może wykonywać pracę tylko w określonych warunkach i mniej płatną, wtedy renta będzie odpowiadała różnicy między zarobkiem sprzed wypadku i otrzymywanym po wypadku.

Gdy poszkodowany częściowo niezdolny do pracy nie podejmuje pracy z powodu trudności panujących na rynku pracy, przysługuje mu wtedy prawo do wyrównania pełnej utraty dochodów.

Ustalając zarobki poszkodowanego sprzed wypadku bierze się pod uwagę wynagrodzenie zasadnicze, dodatki funkcyjne, specjalne, za wysługę lat, premie, nagrody o charakterze stałym, wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych, wszelkie wynagrodzenia w naturze bądź ekwiwalent pieniężny tych wynagrodzeń. Jeżeli przed wypadkiem poszkodowany miał kilka źródeł dochodów, to do podstawy ustalenia wysokości renty przyjmuje się sumę uzyskiwanych dochodów.

Nie ma znaczenia charakter dochodów, umowy o dzieło bądź umowy zlecenia też stanowią podstawę wyliczenia renty.

Gdy poszkodowany nie pracował przed wypadkiem, wówczas ustalając rentę z tytułu utraconej zdolności do pracy zarobkowej należy wziąć pod uwagę sytuację na rynku pracy, kwalifikacje zawodowe poszkodowanego, jego wiek i płeć.

Renta z tytułu zwiększonych potrzeb 

Jeżeli w następstwie wypadku poszkodowany zmuszony jest stale korzystać z opieki osoby trzeciej, rehabilitacji, korepetycji, stosować specjalną dietę, kupować lekarstwa, środki opatrunkowe i higieniczne, to przysluguje mu renta z tytułu zwiększonych potrzeb.

Przyznanie renty z tytułu zwiększonych potrzeb nie jest uzależnione od wykazania, że poszkodowany te potrzeby faktycznie zaspokaja i ponosi związane z tym wydatki. Wystarczy uprawdopodobnienie konieczności ich zaspokajania.

Kapitalizacja renty

Na podstawie art. 447 k.c. z ważnych powodów sąd może, na żądanie poszkodowanego, przyznać mu zamiast renty lub jej części odszkodowanie jednorazowe. W szczególności dotyczy to wypadku, gdy poszkodowany stał się inwalidą, a przyznanie jednorazowego odszkodowania ułatwi mu wykonywanie nowego zawodu. Skapitalizowanie renty może nastąpić także w drodze umowy zawartej przez strony.